Bij een huwelijksgesprek vroeg ik wat de band tussen geliefden zou kunnen beschadigen. De bruid zei: oneerlijkheid. De bruidegom zei: te weinig tijd voor elkaar maken. Daarmee zeiden ze iets belangrijks. Eerlijkheid is alles. En eerlijkheid kost tijd.
Jezus verwijst in het evangelie naar het begin, hoe man en vrouw voor elkaar geschapen zijn. En de eerste lezing laat de vrouw ontstaan uit een rib van de man. De kerkvaders hebben daar betekenis aan gehecht. Zo is de kerk ook voortgekomen uit de zijde van Christus; zijn doorstoken zijde. Anderen zagen in de rib een teken van gelijkwaardigheid. De vrouw komt niet uit de voet van de man, zodat hij haar kon vertrappen. Ook niet uit het hoofd van de man, zodat zij over hem zou heersen, maar van de plek waar zijn hart zit, opdat zij één zouden zijn. De eenheid tussen man en vrouw is een groot geluk voor de mens, omdat hij daarmee tegelijkertijd God behaagt en een ander en daarbij zelf ook vervulling vindt. De kerk zegt zelfs dat de liefde in een huwelijk een afspiegeling is van de liefde van God. Dat is andere taal dan de taal van datingsites.
Juist omdat het huwelijk hoort bij de oerdingen van het leven, is er ook altijd de slang met zijn gif. Door dat gif raken de gehuwden van elkaar vervreemd, langzaam maar zeker. Uiteindelijk geven ze elkaar van alles de schuld. Ze hebben een medicijn nodig. Dat medicijn heet ‘vertrouwen’. Blijkbaar heeft Jezus een groot vertrouwen in de kracht van de liefde. Anders zou Hij niet zo veeleisend spreken over de eenheid tussen man en vrouw. De Farizeeën begrijpen er niets van. Mozes had de scheidingsbrief toch toegestaan? Onze Heer duidt dat als een concessie aan de hardheid van de mens. Zelf had hij meer vertrouwen in de kracht van de liefde en de waarheid, waardoor man en vrouw zich hechten aan elkaar. Het Griekse woordje daarvoor is ‘proskollao’, aan elkaar lijmen. ‘Kolla’ is lijm, zoals het Franse ‘colle’.
Het is niet vreemd dat Jezus in één adem kinderen ter sprake brengt. Zij zijn de vrucht van de hechting tussen man en vrouw. Dat maakt het verband duidelijk tussen liefde, trouw en vruchtbaarheid. Het zit prachtig in elkaar. En wat hebben wij gedaan? We hebben ze losgemaakt van elkaar. Liefde is voortaan ook mogelijk zonder trouw. En zonder vruchtbaarheid. Wat heeft de mens ermee gewonnen? De zogenaamde vrije liefde. Het ik leeft van kick naar kick. En tussenin is er leegte. Wat heeft de mens ermee verloren? De volheid van de liefde als antwoord op Gods liefde.
Het is zoals het is en het zal niet zomaar veranderen. Het beste dat we kunnen bereiken is waarschijnlijk te getuigen van ons geloof in de kracht van de menselijke liefde, die door de genade een goddelijke liefde kan worden. Daarvoor is ons hart geschapen. En dat geldt ook voor ongehuwden of voor gescheiden mensen. De liefde van God is zo rijk, dat zij elk hart kan vullen. Heer, geef ons meer liefde. En vertrouwen. Amen.
