De drie belangrijkste verhoudingen van de mens zijn die tot God, tot de medemens en tot zichzelf. Die verhoudingen bekijken we in dit heilig Triduüm. Op Witte Donderdag hebben we overwogen hoe de Eucharistie ons in de juiste verhouding tot God plaatst; een verhouding van dankbaarheid. Tot onze medemens is het belangrijk dat we vergevingsgezind zijn. ‘Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren.’
Wat is belangrijk in de verhouding tot onszelf? Laten we ons er op de eerste plaats over verwonderen dat we ons tot onszelf kunnen verhouden, dat we vrij zijn om te worden wie we willen worden. Dat kan omdat we niet alleen een lichaam hebben en een ziel, maar ook een geest. Die geest geeft sturing aan ons leven.
Natuurlijk kan er vanalles misgaan in de verhouding tot onszelf. Dat we iets willen zijn, wat we niet kunnen zijn. We spiegelen onszelf een ideaalbeeld voor en doen er alles aan om dat te bereiken. In het moderne mensbeeld zijn de passies de belangrijkste graadmeter om onszelf te ontdekken. Ergens is dat begrijpelijk omdat mensen op hun tenen moeten lopen om aan een ideaalbeeld te voldoen. Onze geest wordt overbelast en dat reageren we af via ons lichaam. Zolang we het kunnen betalen, lijkt er niets aan de hand.
Maar zo vinden we geen rust. We zijn geroepen tot innerlijke eenheid. De verhouding tot onszelf dient ervoor om geest, ziel en lichaam op elkaar af te stemmen. Dat wisten de oude filosofen al. Wat dat betreft zitten we in een uitdagende tijd. Een tijd waarin alles wordt gematerialiseerd en toegeëigend. Als ik mijn lichaam wil tatoeëren of oppompen met steroïden, wat dan nog? Als ik een andere neus wil of zelfs een ander geslacht, dan is dan toch mijn keus? Hoe gek het ook klinkt, hieruit blijkt dat we over-vergeestelijkt zijn. We hebben een idee, een ideaal, en daaraan moet ons lichaam zich maar aanpassen.
Hoe anders is het verrijzenisgeloof. De verrijzenis van Christus leert ons weer dat ons lichaam een gave van God is, dat ons lichaam een eenheid vormt met onze ziel. Ja, we gaan dood. Hartstikke dood. Maar Christus laat zien dat God ons wil herscheppen. Dat hoeven we zelf niet te doen. We mogen onze beperktheid accepteren. Je lichaam en ziel ten dienste stellen van God, is daarom het beste dat een mens kan doen. Dan komen we in de verhouding tot onszelf tot rijpheid. We ervaren dan nog steeds pijn en verdriet en ongemak, maar we weten, zoals Job, die een glimp van de verrijzenis heeft opgevangen: ‘Mijn verlosser leeft. Ik zal Hem zien, in dit lichaam.’ Amen. Alleluia.
