Laatste viering Netersel
Inleiding
450 jaar geleden maakte de bisschop van Luik op verzoek van keizer Karel V een parochiekerk van de kapel in Netersel, in 1571. Na jarenlang aandringen hadden de inwoners van Netersel voortaan hun eigen kerk. En daarmee begon een bewogen geschiedenis. Straks in de homilie wil ik daar bij stil staan. De aanleiding daarvoor is het aflopen van de wekelijkse liturgie in deze kerk. Mensen die dat een beetje gemist hebben of die van buiten komen, vinden achterin de kerk een toelichting. Wat we nu op de eerste plaats willen doen is tot God bidden en Hem danken voor het goede dat er is geweest.
Vorige week was de absoute voor Annie Veraa. En een week daarvoor het afscheid van pastoor Bertens. Mensen die zich, samen met vele anderen, geweldig hebben ingespannen voor de parochie in Netersel. We ervaren met hun sterven dat een hoofdstuk wordt afgesloten. Dat maakt weemoedig. Maar het is zeker niet het einde van het boek. Want God blijft schrijven. Nieuwe hoofdstukken zullen volgen, al kent niemand het precieze verhaal. We weten we dat het een goed verhaal is, het beste verhaal. Het verhaal van Jezus Christus, wiens geboorte wij deze dagen vieren. En vandaag doen we dat in het licht van de H. Familie. Jezus, Maria en Jozef. Mogen zij ons bijstaan in deze tijd, op deze dag. Ik wens u een goede devotie toe.
Homilie
De Middeleeuwse kerk in Netersel stond langs de weg naar Casteren, aan de Hoeve, waar nu nog de oude pastorie staat. Daar was ook het kerkhof. Aanvankelijk moest Netersel de priester delen met Bladel. Een situatie die opnieuw intrad in 1985, toen pastoor Bertens niet alleen Bladel maar ook Netersel moest gaan bedienen. Lange tijd heeft Netersel eigen priesters gehad, die ondanks de grote armoede in bepaalde tijden, samen met de mensen hard hebben gewerkt. Hun moed en vertrouwen willen wij in ere houden. De beroemdste priester uit Netersel is misschien wel Cornelis Brogelmans, uit 1514. Hij werd Jezuïet in Rome. Overal in Europa hielp hij om het geloof te verspreiden. Dat was in de tijd van de Reformatie, toen het protestante geloof opkwam.
Door de Reformatie kwam in ons land de tijd van de schuurkerken. Katholieke kerken werden in beslag genomen en de gelovigen moesten in het geheim de Mis vieren. Dat was ook in Netersel zo. Een schuurkerk. Die is later afgebrand. Dat was aanleiding voor pastoor Cox en zijn mensen om de oude kerk weer in gebruik te nemen. Die heeft tot 1930 dienst gedaan. Helaas is die oude kerk, met 150 zitplaatsen, afgebroken. Want ons land groeide. Ook de kerk groeide. Overal kwamen grotere kerken. Helaas is de nieuwe kerk in Netersel ook weer verwoest door de Tweede Wereldoorlog. Een nóg grotere kerk kwam ervoor terug, die pastoor Van Moorsel liet bouwen in de jaren ’50. In de tussentijd kerkten de mensen in een barak die voor duizend gulden was gekocht van het seminarie in Haaren, dat in de oorlog een kamp was. Dus al ik goed tel, is dit de vijfde kerk in Netersel: de oude Middeleeuwse kapel, die uitgebreid werd, de schuurkerk, de eerste nieuwe kerk, de barakkerk, de tweede nieuwe kerk. En als deze kerk aan de eredienst onttrokken wordt, zullen we de liturgie vieren in De Poel, hiernaast.
Waarom vertel ik dit verhaal, dat gebaseerd is op het historisch boekje over Netersel door de heer Maas? Omdat de grote lijnen van de geschiedenis ons leren hoe godsvertrouwen en geloof komen en gaan. Mannen en vrouwen, priesters en gelovigen, hebben in hun tijd de trouw van God willen beantwoorden met hun inzet voor de kerk. Daarbij hebben zij ook moeten rekenen op de welwillendheid van onkerkelijken of minderkerkelijken. Nu zien we dat het aantal schouders om de lasten te dragen en de helpende handen van buiten zijn afgenomen. Het beeld van de kerk in de hoofden van veel mensen is erg donker. Deze geweldig ruime kerk is niet meer nodig om te voorzien in de behoeftes van het aantal kerkelijke mensen. Pastoor Gruter, de voorganger van pastoor Bertens, kreeg in de jaren ’70 al te horen van het bisdom dat de uitgaven meer in overeenstemming moesten zijn met de inkomsten. En dat in een tijd waarin nog meer dan 70% van de mensen naar de kerk ging! Dat helpt beseffen hoe het nu is.
Tot slot nog een woord over het Feest dat we vandaag vieren: de H. Familie. Jezus, Maria en Jozef waren eigenlijk een vluchtelingengezin. Ze moesten op de vlucht voor de haat van Herodes. Alles achterlaten om in veiligheid te leven. En daarna weer opnieuw beginnen in Nazareth. Maar het is helemaal goed gekomen. Door het geloof, de hoop en de liefde in het heilig Huisgezin, heerste er een paradijselijke vrede. Geen vrede zonder lijden, maar een vrede door vertrouwen.
Mogen wij in Netersel de troost ervaren van diezelfde vrede. Het doet leed dat dit Godshuis haar eigenlijke functie zal verliezen. Voor nu is het zo. We weten niet hoe dat in de toekomst zal zijn. De kerk kent pieken en dalen. In de tussentijd zullen we proberen om het geloof, de hoop en de liefde samen te blijven delen. De kerk is het contact met de gezinnen en met de scholen kwijtgeraakt. Eerlijk is eerlijk, daar heeft zij zelf aan meegedaan. We waren zo druk met de verbetering van de wereld dat we vergaten dat Jantje moet leren zijn weesgegroet op te zeggen en dat Marietje moet leren waarom je knielt voor een tabernakel.
De kleine kansen die zich voordoen om het geloof in de gezinnen weer in beweging te brengen, moeten we nemen. Daarbij zijn de opa’s en de oma’s heel belangrijk. Maar zij kunnen de ouders niet vervangen. Deze H. Mis wil ik dan ook mede opdragen voor de gezinnen in Netersel. Dat het licht van Christus er mag binnenkomen, net als in het heilig Huisgezin. Dan gaat het verhaal weer verder. Amen.
