In dit themajaar van de biecht, kijken we af en toe door de bril van dit sacrament naar de teksten van de Schrift. We zouden kunnen zeggen dat het persoonlijk gesprek van onze Heer met Petrus een soort biecht is. Het begint met een persoonlijke aanspreking door Jezus: ‘Simon, zoon van Johannes…’ Het sacrament van verzoening begint ook met een aanspreking. Na het kruisteken zegt de priester: ‘God die als een licht in ons hart is opgegaan, geve je dat je oprecht je zonden belijdt en zijn barmhartigheid ondervindt.’
De vragen die Jezus aan Petrus stelt lijken op het gewetensonderzoek dat wij doen voordat we om vergeving vragen. ‘Heb ik de Heer liefgehad? Waar wel, waar niet?’ Dit overstijgt het niveau van het snoepen uit de suikerpot of een leugentje om bestwil. Het gaat om de meest fundamentele relatie in ons bestaan; de relatie met God. Die kunnen wij niet 1-2-3 zien. We moeten wat dieper graven om daarbij uit te komen. Indirect kunnen we wel merken hoe het met onze liefde voor God is gesteld. Hoeveel tijd besteed ik aan God? Als een week 168 uur heeft, is één uur per week aan de magere kant. We kunnen ook kijken naar onze beleving van de Eucharistie. Zit ik mijn tijd uit of ervaar ik ook gevoelens van dankbaarheid en blijdschap jegens Christus? Een andere maatstaf is de mate waarin we mensen veroordelen. Als we dat makkelijk doen, hebben we waarschijnlijk zelf weinig ervaring van Gods barmhartigheid. Anders zouden we milder zijn, omdat Hij mild is voor ons. En dat wekt liefde op.
Petrus doet zijn belijdenis na de vragen van de Heer: ‘Heer, Gij weet alles, Gij weet dat ik u bemin.’ Maar meer nog dan zijn antwoord, is het de droefheid die toont dat zijn hart geraakt is. Hij erkent zijn volledige afhankelijkheid van Gods genade. Op eigen kracht heeft hij het niet gered en zal hij het ook niet redden. De Heer geeft Petrus dan a.h.w. de penitentie, een werk om te verrichten om alles weer goed te maken, net als in de biecht. ‘Ge zult uw handen uitstrekken en omgord worden en gebracht naar een plaats waarheen ge niet wilt.’ Volgens de legende is Petrus Rome ontvlucht toen de christenvervolging losbrak. Maar onderweg kwam hij de Heer tegen. ‘Waar gaat Gij heen, Heer?’ ‘Naar Rome, om opnieuw gekruisigd te worden.’ Toen keerde Petrus om en was hij niet meer bang om zijn leven te geven. Tenslotte de absolutie, de vergeving van zonden. Jezus zei: ‘Volg Mij.’ Toen was alles weer goed. Ergo, de biecht is geen uitvinding van de kerk. Het is een uitvinding van Christus, die weet dat wij altijd barmhartigheid nodig hebben en soms een nieuw begin. Moge dat ons inspireren in dit jaar van genade. Amen. Alleluia.
