De Schriftlezingen zijn een mooi vervolg op vorige week. Toen leerde Jezus ons over het gebed: dring aan, geef niet op, God geeft wat je nodig hebt. Vandaag leren we hoe het gebed samenhangt met ons sociale leven; met hoe we kijken naar anderen.
Er staat bij Sirach: ‘Wie anderen bijstaat, wordt welwillend ontvangen en zijn gebed verheft zich tot de wolken toe.’ Dus: Wie goed is voor anderen, mag ook rekenen op de goedheid van God. We begrijpen dat wel. Tot zover staat er niets vreemds in de Schrift. Het wordt vreemder met de rest van de tekst: ‘Het gebed van de arme dringt door de wolken heen.’ Dat gaat ver! Het gebed van degene die anderen bijstaat verheft zich tot de wolken toe, ja, maar het gebed van de arme dringt door de wolken héén? Hoezo? Wil God dat wij arm zijn? In zekere zin wel.
Natuurlijk mogen we werken en sparen en toenemen in welvaart. Maar God wil dat wij arm zijn in de zin van vertrouwen op Hem. De Catechismus zegt: ‘Het gebed is de verheffing van de geest naar God toe of het verzoek aan God om passende goederen. Wanneer wij bidden, vanuit welke houding spreken wij dan? Vanuit de hoogte van onze trots en van onze eigen wil, of vanuit de diepte van een nederig en berouwvol hart? Hij die zich vernedert wordt verheven […]. Nederigheid is als de mens bedelt om God’ (KKK 2559).
Het heeft geen zin duizend keer een gebed op te zeggen, als God niet belangrijk voor ons is en wij niet op Hem vertrouwen. De tollenaar in het evangelie geeft wat dat betreft het goede voorbeeld. Hij gebruikt maar vijf woorden: ‘God, wees mij zondaar genadig’. En zijn gebed werd verhoord.
Als wij de weg van het oprechte gebed willen gaan, dan voorspelt de Catechismus ons ook drie hindernissen. ‘Wanneer wij beginnen te bidden, dringen zich duizend werken of zorgen op die dringend geacht worden, alsof zij voorrang hebben; dit is het uur van de waarheid voor het hart’ (KKK 2729). De drie hindernissen zijn: verstrooiing, dorheid en ongeloof. Wie herkent dat niet?
De mens die goed kan leven zonder God, zal in toenemende mate het gebed als een last ervaren. En als die mens ophoudt met bidden, verliest hij vroeg of laat zijn geloof. En hij heeft het niet eens in de gaten, want hij doet de gewone plichtplegingen, zoals de Farizeeër in het evangelie… En dan wordt de naaste eerder een sukkel dan een broeder of zuster. Laat ons dan maar arme mensen worden, broeders en zusters. Mensen van gebed en van naastenliefde, van wie het gebed door de wolken heendringt. Amen.
